การไม่รู้ว่าตัวเอง คือ "ปัญหา" คือ การสร้างปัญหาที่ใหญ่ที่สุด

อันที่จริง ผลกระทบปัญหาต่างๆ ที่เราเผชิญอยู่นั้น ส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจาก "ความเขลา" อย่างที่ หลายๆ คน คิดนะครับ

แต่เกิดจาก "ความไม่รู้" หรือ ไม่มีข้อมูลในการจัดการกับ "สถานการณ์" ที่เกิดขึ้น เมื่อไม่สามารถจัดการได้ "สถานการณ์"นั้น จึงเป็น "ปัญหา"
และปัญหามันจะยิ่งใหญ่ขึ้น ตามระดับของความไม่รู้นี้ จนเกิดผลกระทบรุนแรงต่างกันไป

ผมขอแยก "ความไม่รู้" แบบง่ายๆ ออกเป็น 4 ด้าน ดังนี้ครับ ความไม่รู้ตัวแรก คือ ไม่รู้วิธีแก้ไข "สถานการณ์"

เรื่องนี้เหมือนเป็นเรื่องหนักหนา แต่ถือว่า "ยังดีที่รู้ว่ามีปัญหาเกิด" เพียงแต่เราขาดทักษะบางอย่างในการจัดการ ยังสามารถเรียนรู้เพิ่มเติม หรือ หาตัวช่วยมาจัดการแก้ไขได้

ความไม่รู้ตัวที่สอง คือ อันนี้หนักขึ้นมาอีกหน่อย คือรู้ปัญหา แต่ "ไม่ตระหนักถึงการรีบแก้ปัญหา" และความรีบตัดไฟแต่ต้นลม ซึ่งอาจทำให้ปัญหาที่เกิดขึ้นนั้น ลุกลามใหญ่โตกว่าเดิมได้ อย่างไรก็ตาม แม้รู้สึกตัวช้าหน่อยก็ยังสามารถแก้ปัญหาได้ เพียงแต่จะยากขึ้นกว่าเดิม

ความไม่รู้ตัวที่สาม คือ การ "ไม่รับรู้ว่า สถานการณ์นั้น เป็นปัญหา หรือ ไม่รู้ว่ามีปัญหาเกิดขึ้นแล้ว"

ข้อนี้ยิ่งหนัก เพราะมองว่า "สถานการณ์ที่ไม่ถูกต้อง และผิดปกตินั้น" เป็นเรื่องปกติสามัญ "มันก็เป็นแบบนี้มานานแล้ว ไม่ได้เป็นปัญหาหรอก" แล้วก็ปล่อยปละละเลย จนเป็นปัญหาสะสม

เมื่อปัญหาเพิ่มมากขึ้น ก็จะกระทบส่วนอื่นๆ เป็นลูกโซ่ แต่ที่ว่ามาทั้งสามตัวนั้น ผลกระทบยังนับว่าน้อยนัก เมื่อเจอกับความไม่รู้ "ตัวสุดท้าย" นั่น คือ

ความไม่รู้ว่า "ตัวเอง คือ ต้นเหตุแห่งปัญหา" ทั้งหลายทั้งปวง
เพราะไม่รู้แบบนี้ เมื่อก้าวย่างไปที่ไหน จึงพาสาเหตุของปัญหาไปทุกที่ และสร้างความเดือดร้อนให้ทุกคนที่เกี่ยวข้อง ไม่เว้นแม้แต่ตัวเอง

อีกทั้ง "ความไม่รู้" แบบนี้ยังทำให้ตาบอด มองไม่เห็นทางแก้ไขใดๆ ได้ เลย เพราะมัวแต่โทษคนอื่นและสิ่งอื่นตลอดเวลา หมดหนทางเยียวยา จนกว่าเจ้าตัวจะรู้สึกตัวได้เอง และหันมามองความจริงอย่างที่มันเป็น

จริงอยู่ว่า ความจริงบางเรื่อง อาจทำให้เจ็บใจนิดๆ แต่ก็ยังดีกว่า การไม่รู้ตัว หรือ มัวปลอบประโลมจิตใจ แบบใช้กลไกปกป้องตัวเอง (Defense Mechanism) เพราะสุดท้าย มันจะไม่ได้แก้ไขปัญหาใดๆ ในชีวิตให้ดีขึ้นเลย

มาตื่นรู้ ก้าวข้ามความ "ไม่รู้" ต่างๆ เพื่อให้แก้ไขปัญหา และสถานการณ์ในชีวิตดีขึ้นกันเถอะครับ